Urodzony w Bochni Rudolf Modrzejewski był wybitnym inżynierem i konstruktorem wielkich mostów w USA. Jego przyjście na świat wiąże się z nieco zagadkową historią przyjazdu Modrzejewskiej do naszego miasta, w którym miała stawiać pierwsze kroki aktorskie na scenie przy ulicy Szewskiej. O wielkiej aktorce w Bochni się pamięta; ale o jej synu mało kto słyszał...

Syn słynnej aktorki

Był synem aktorki Heleny Modrzejewskiej (prawdziwe nazwisko Misel) i Gustawa Zimajera. Okoliczności wyjazdu Heleny z Krakowa do prowincjonalnej Bochni są nie do końca jasne, ale wiele wskazuje, że związek 20-letniej, początkującej aktorki ze starszym, żonatym mężczyzną budził obawy matki Józefy. Energiczna matka Heleny, świadoma skandalu, gdyby wyszło na jaw, że jej córka jest w ciąży z Zimajerem, wzięła sprawy w swoje ręce. Zdecydowała, aby Helena urodziła dziecko poza Krakowem. Jesienią 1860 r. wyprawiła więc Helenę z Zimajerem z Krakowa do nieodległej Bochni, zapewne do swoich krewnych Baumanów, mieszkających przy Krakowskim Przedmieściu. Tutaj 27 stycznia 1861 r. Helena powiła syna, któremu dała imię Rudolf.

Helena Modrzejewska niedługo przebywała z synem w Bochni. Dzięki kontaktom z tancmistrzem i aktorem Konstantym Łobojką zagrała w dwóch przedstawieniach teatralnych: komedii Biała Kamelia oraz komediodramie Primadonna czyli Mleczna siostra. Oba przedstawienia odbyły się prawdopodobnie w kamienicy między kościołem św. Mikołaja a ul. Szewską (dzisiejsza Galeria solna). Fakt ten upamiętnia pamiątkowa tablica na północnej ścianie budynku. Wraz z trupą teatralną aktorka wyjechała z miasta i występowała na scenach w Nowym Sączu, Przemyślu, Rzeszowie czy Brzeżanach. W 1862 r. wystąpiła pierwszy raz we Lwowie, gdzie zagrała  w dramacie romantycznym - jako Skierka w Balladynie Słowackiego.

W 1865 r. przeniosła się do Krakowa, a trzy lata później do Warszawy. Po kilku latach grania na scenie stała się bardzo popularna, ale też wzbudzała wiele plotek, zawistnych i niesprawiedliwych ocen. W 1876 r. rozczarowana Modrzejewska wraz z synem Rudolfem i przyjaciółmi wyjeżdża do Stanów Zjednoczonych, gdzie szybko robi karierę i staje się najbardziej znaną w USA odtwórczynią ról kobiecych w dramatach Szekspira.

Światowej sławy budowniczy mostów

Pozostawmy jednak aktorkę Modrzejewską święcącą tryumfy w amerykańskich teatrach i wróćmy do jej syna, który nas tu interesuje jako wybitny inżynier. Obywatelstwo amerykańskie uzyskał podczas studiów w paryskiej Ecole Nationale des Ponts et Chauseés (Państwowej Szkole Dróg i Mostów), w 1883. We Francji używał oficjalnie nazwiska Ralph Modjeski, skracając trudne do wypowiedzenia nazwisko Modrzejewski W ten sposób Polak mający amerykańskie obywatelstwo, Rudolf Modrzejewski, w latach 1882 - 1885 studiował we francuskiej szkole budowy dróg i mostów (École nationale des ponts et chaussées) którą ukończył z wyróżnieniem.
Z dyplomem inżyniera wrócił do USA i początkowo podjął pracę w firmie słynnego amerykańskiego budowniczego mostów George S. Morisona. W 1893 roku porzucił dobrze rokującą pracę u Morisona i założył w Chicago własną firmę budowy mostów, która zresztą funkcjonuje do dziś.  Był pionierem w budowie mostów wiszących i zapoczątkował budowę mostów zawieszanych na sprężystych stalowych pylonach.

Ogółem zbudował on w USA 40 mostów nad największymi rzekami Ameryki. Jednym z najbardziej znanych jego dzieł był most przez rzekę Delaware w Filadelfii, łączącego śródmieście z przedmieściem Camden, bardziej znany jako most Benjamina Franklina. Był on w momencie powstania (1926) jednym z największych mostów na świecie. Specjalistów zachwycało wiszące przęsło tego mostu, które miało ponad pół kilometra długości, a także stalowe pylony na których było ono zawieszone, które miały aż 110 m wysokości. Przy tym moście do dziś stoi tablica, upamiętniająca nazwisko jego twórcy - a także fakt, że był on Polakiem.

Za swoje innowacyjne projekty konstrukcji mostowych Modjeski otrzymał wiele wyróżnień i odznaczeń. Między innymi w 1922 roku otrzymał Medal Franklina, a w 1929 roku złoty Medal Johna Fritza. Obok praktyki inżynierskiej zajmował się również rozwojem teorii budownictwa mostowego, publikował liczne książki i artykuły naukowe, w wyniku czego w 1911 roku otrzymał doktorat w Illinois State University. Jego uczniem był m.in. twórca słynnego mostu Golden Gate w San Francisco - Joseph B. Strauss

Żonaty był z Felicją Benda, z którą miał trójkę dzieci: Feliksa, Marylę i Karola. Zmarł 26 czerwca 1940 r. w Los Angeles.

W marcu 2008 r. jego imieniem nazwano most Fordoński w Bydgoszczy. Jest też patronem Zespołu Szkół Geodezyjno - Drogowych w Poznaniu.

Ważniejsze źródła:

• Biogram Rudolfa Modrzejewskiego - http://pl.wikipedia.org/wiki/Rudolf_Modrzejewski
• R. Tadeusiewicz, Wybitna aktorka babcią mostu?
• S. Kobiela, Do końca aktorka. Prawdy i nieprawdy o debiucie Modrzejewskiej w Bochni, Wiadomości Bocheńskie, Rok XXI nr 2, lato 2011, s. 27-32