niedziela, kwiecień 28, 2024
W 1426 roku w Bochni doszło do ostrego i głośnego sporu między miastem a Kościołem, którego negatywnym bohaterem był miejscowy kleryk Mikołaj Melynek. Oskarżony o jakieś przestępstwo trafił do więzienia miejskiego, ale udało mu się odzyskać wolność. Zdaje się, że porzucił myśl o karierze duchownej, bo chciał uzyskać od rajców zgodę na przyjęcie w poczet obywateli miasta. W dodatku przebywając w mieście nosił strój świecki, a nawet broń. Najgorsze jednak, że powrócił na drogę przestępczą i rozpoczął w mieście i okolicy grabieże i rabunki. Zarzucano mu też, że „rozdziewiczył wiele panien chrześcijanek i niektóre żydowskie, a także uprowadził zamężne kobiety i zabierał cudze dobra siła, bijąc przy tym okradanych”.
Władze miasta nakazały go schwytać i działając zgodnie z prawem magdeburskim skazały go na śmierć przez ścięcie toporem. Kat wyrok wykonał i dopiero teraz rozpętała się awantura. Jako że Melynek formalnie podlegał jurysdykcji biskupa krakowskiego i tylko przez niego powinien być karany a nie przez władze świeckie miasta, biskup nałożył ekskomunikę na rajców, a miasto zostało obłożone interdyktem.
Średniowieczna egzekucja. Domena publiczna
Średniowieczna egzekucja. Domena publiczna
W średniowieczu ekskomunika (klątwa) oznaczała pozbawienie wiernego praw uczestniczenia w życiu Kościoła, co w praktyce wykluczało go z normalnego życia w społeczeństwie miasta. Z kolei interdykt nałożony na miasto mógł skutkować zakazem przyjmowania przez mieszkańców sakramentów świętych, a nawet brakiem pochówku zmarłych w obrębie przykościelnego cmentarza. Nic więc dziwnego, że oburzeni postępowaniem biskupa rajcy bocheńscy zwrócili się do samego papieża w Rzymie, aby ten zdjął klątwę z miasta i z Janusza Bonafide, Franciszka Warcownego, Mikołaja Gorczycy, Jakuba Czelantka, Wawrzyńca, syna Krawca i Bogusława Sectora. Na szczęście papież Mikołaj V przychylił się do prośby bochnian i polecił biskupowi krakowskiemu zdjąć klątwę.
 
Źródło: J. Rajman, Spory miasta i mieszczan z Kościołem w Bochni (XIV-XV w.) [w:] Muzealne marginalia, Bochnia 2023